1953’te Atatürk’ü son kez gören adam: Yekta Güngör Özden

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün bugün ölümün 81. Yıldönümü. 1938’den 1953’e kadar etnogafya müzesi’nde geçici mezarında yatan Atatürk’ü tamamen defnedilmeden önce son gören isimlerden ve bugün hala hayatta olan tek isim Yekta Güngör Özden ’dir. Atatürk’ü 1953 yılında çelik tabutunun içerisinden naaşı çıkarıldığında gören Özden, o eşsiz ana tanıklık eden 10 kişiden biri idi. Ulu önderi öldükten tam 15 yıl sonra görme şansına erişen Yekta Güngör Özden, o günleri 2018 yılında bir panelde anlatmıştır.

1953’te Atatürk’ü tabutunda görmüş

1953 yılında yapımı tamamlanan Anıtkabire nakledilecek olan Mustafa Kemal Atatürk’ün naaşı 10 Kasım 1953’te Etnografya müzesinden alınmak üzere bulunduğu yerden çıkarılır. Atatürk’ün 1938’de koyulduğu çelik tabutun açılmasına karar verilir. Çelik tabut ancak kesilerek açılabilir. Yekta Güngör Özden’de kesilerek açılan çelik tabutun içerisinde Atatürk’ün yüzünü görmüştür.  Ankara’da verdiği bir panelde o anları Özden şöyle anlatmıştır;

“Etnografya Müzesi’nde tabut açıldı içinden çelik tabut çıkarıldı, çelik testere ile kesilerek tabut açıldı. O sırada Atatürk’ün yüzünü gördüm. Yüzü hiç bozulmamıştı. Sanki yeni traş olmuş gibiydi. Ardından tabut yeniden kapatıldı’’

15 yıl sonra yeniden yaşanan büyük matem

Yekta Güngör Özden, o dönemde Türkiye Milli Talebe Federasyonu Yayın Komisyonu Başkanı olması nedeniyle Atatürk’ün naaşının nakli ve defini sırasında görev alan 10 nadir isimden biriydi.  Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenci olan Özden, kendisine verilen görev kapsamında ilk olarak Etnografya Müzesi’nde saygı nöbetinde bulunacak 100 kız ve 100 erkek öğrencileri belirlemişti.

Etnografya Müzesi’nden önde top arabası, ardında bizler yürüyüş başladı. O sırada hıçkırık ve ayak sesleri dışında hiçbir ses duyulmuyordu. Güzergah boyunca pencerelerde, yollarda halk toplanmış, büyük bir saygı, huşu, gözyaşı vardı. Ankara Palas güzergahından Anıtkabir’e geldik. Tabut önce Anıtkabir’in önündeki bölüme yerleştirildi. O sırada Celal Bayar konuşmasında, “Seni sevmek milli ibadettir” dedi. Anıtkabir’de Aslanlı Yol’un başında naaş askerlerin omuzlarına alındı ve mozole binası önündeki katafalka konuldu.

Buradan tabut mozoleye çıkarıldı. Oradan çelik bir vinç yardımıyla mezar bölümüne indirildi. Türkiye’nin dört bir yanından ve Kıbrıs’tan getirilen topraklar serpildi. Daha sonra tabut askerlerin omzuna alındı, mozoleden mezar odasına indirildi. Bu odada Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Meclis Başkanı Refik Koraltan, Başbakan Adnan Menderes, Genelkurmay Başkanı Nuri Yamut, Atatürk’ün kardeşi Makbule Atadan ile birlikte Yekta Güngör Özden bulunuyordu. Törene katılan askerler ile birlikte toplam 10 kişi bulunuyordu.

Defin işlemi sırasındaki mezar odasında bulunan 10 kişiden biri Yekta Güngör Özden

Bugün bahsi geçen 10 kişiden hayatta kalan tek kişi Yekta Güngör Özden. O 1953 yılında Atatürk’ü gören son adam. Yekta Güngör Özden, Anıtkabir’de mezar odasında defin işlemleri başladığındaki atmosferi şu sözlerle anlatıyor:

‘Defin işlemi sırasında Makbule Hanım hıçkırarak ağlıyordu. Ben de kenarda onları izliyordum. Defin sonrası tutanaklar imzalanınca Makbule Hanım hıçkırarak yeniden ağlamaya başladı. Ben de kaldığım yurt binasına dönünce uzun uzun ağladım.’

Yekta Güngör Özden bugün 86 yaşındadır. Ve Atatürk’ü 1953’te gören yaşayan son insandır.