Ahmet Kutsi Tecer kimdir? Hayatı ve Şiir Anlayışı
Ahmet Kutsi Tecer kimdir? Kültür ve sanata olan katkıları nelerdir? Ahmet Kutsi Tecer’in yaptığı görevler nelerdir? Ahmet Hangi yıllarda siyasete atılmıştır?
Hayatı ve Öğrencilik Yılları
Ahmet Kutsi Tecer 4 Eylül 1901 tarihinde Kudüs’te doğmuştur. Asıl olarak memleketi Erzincan’ın Eğin şimdiki adıyla Kemaliye ilçesinin Apçağa köyüdür.
İsmindeki ”Kutsi” doğduğu yer olan Kudüs’ten dolayı sonradan eklenmiştir. Babası Abdurrahman Bey’in Kudüs Düyun-u Umumiye memuru olmasından dolayı ilk okula Kudüs’te başlamıştır. Babasının tayini sonrası Kırklareli’nde ilk ve orta okuluna burada devam etmiştir. Lise eğitimi için İstanbul’a giden Ahmet Kutsi Tecer Kadıköy Sultanisinde ücretsiz yatılı okulunda okumuştur. Lise eğitimini bitirdikten sonra 1922 yılında Halkalı Yüksek Ziraat Okulunda iki yıllık olan eğitimini de tamamlamıştır. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat fakültesi Felsefe bölümüne devam etti. Öğrencilik yıllarında üniversitede çıkan Dergah dergisinde bazı şiirleri yayınlandı.
1925 yılında Felsefe bölümüne ara vererek Yüksek öğretmen okulu bursuyla biyoloji eğitimi almak için Fransa’ya gitse de Fransa’da Sarbonne Üniversitesi Edebiyat fakültesinde Felsefe dersleri aldı. Paris Ulusal Kütüphanesinde eski Türk yazmaları, Cezayir halk şiirleri ve özellikle Karacoğlan hakkında belgeler bularak Türk halk edebiyatının bilinmeyen yönlerini ortaya çıkardı. 1928 yılında tekrar İstanbul’a dönerek İstanbul Üniversitesindeki yarım kalan Felsefe eğitimini 1929 yılında bitirerek buradan mezun oldu.
Öğretmenlik Yılları
Edebiyat öğretmeni olarak Ankara Gazi Lisesi’nde öğretmenlik yapmaya başlayan Ahmet Kutsi Tecer daha sonra 1930 yılında Sivas Lisesine atandı. Sivas’ta öğretmenlik yaptı ve bu sürede Aşık Veysel ile tanışarak Halk şiirlerini koruma derneği’ni kurdu.
Karacoğlan ve Yunus Emre’nin hayatını geniş çaplı araştırmış ve Aşık Veysel’in Türkiye’de tanınmasını sağlamıştır. Halk müziği derlemecisi olan Muzaffer Sarısözen’i de keşfettiği bilinir.
1932 yılında Sivas Maarif Müdürlüğüne atandı. Bu sürede de Fransızca dersler vermenin yanı sıra Kız Muallim Mektebi ve Kız meslek Lisesinde edebiyat öğretmenliği yapmaya devam etti. Sivas Halkevinde görev yaparak çevrede Halk odalarının açılmasına yardımcı oldu. Yine 1932 yılında ”Şiirler’ adlı bir kitap yayınlayarak şiirlerini bu kitapta topladı.
1934 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na Yüksek öğrenim şube müdürü olarak 5 yıl görev yaptı. Devlet Konservatuarının kurulmasında önemli bir rol oynadı. Arkadaşı Muzaffer Sarısözen’in Ankara Devlet Konservatuarında görev almasını sağlayıp sayısız Halk müziği derlemesine bir nevi ışık tuttu. 1937 yılında evlendi bu evlilikten iki çocuğu oldu.
Siyasete Atılması ve Milletvekili Olması
Ahmet Kutsi Tecer 1942 yılında VI. Dönem Adana Milletvekili VII. Dönemi de Urfa milletvekili seçilerek TBMM’de yer aldı. Milletvekili olduğu dönemde de ”Ülkü” dergisinin ve Halkevlerinin yönetimini üstlendi. Şiir ve yazıları Ülkü, Yücel dergilerinde ve de Ulus gazetesinde yayınlandı.
Ahmet Kutsi Tecer aynı zamanda köy temsilcileri ile ilgindi. Köy tiyatrosunu inceleyerek ”Koç Yiğit Köroğlu” oyununu yazdı.
1947-1951 yılları arasında Paris Kültür Ateşesi ve öğrenci müfettişi olarak görev yaptı. Bu dönemlerde müzisyen ve piyano sanatçısı İdil Biret ile de yakından ilgilendi. 1948 yılında Ankara’da kurulan geçici UNESCO komitesinde görevlendirilerek UNESCO topluluğuna Türk kültürünü tanıttı ve gelişmesinde önemli rol oynadı.
1953 yılında İstanbul Belediye Konservatuarında Türk tarihi ve tiyatro, Galatasaray lisesinde ise edebiyat dersleri verdi. Türk Dil Kurumu üyesi oldu. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Gazetecilik Enstitüsü ve İstanbul Radyosunda çeşitli derler verdi. İstanbul Eğitim Enstitüsü öğretmeni olarak 1966 yılında emekli oldu. 23 Temmuz 1967 tarihinde hayatını kaybetti ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Şiir Anlayışı ve İşlediği Konular
Ahmet Kutsi Tecer şiirlerini genellikle hece ölçüsüne uyarak ve de yalın bir dille yazmayı tercih etmiştir. İlk şiirlerinde aşk, ızdırap, ölüm, doğa gibi konuları tercih etse de daha sonra Faruk Nafiz Çamlıbel’in şiirlerinden etkilenerek anadolu, memleket, köy, türkü, destan ve gelenek görenek konularını işlemiştir. Didaktik şiirler yazmasına rağmen daha çok lirik şiirleriyle tanınmıştır. ”Orda Bir Köy Var Uzakta” şiiri bilinen en önemli şiirlerindendir.
*Kitapları: Bütün Şiirleri
*İnceleme: Köylü Temsilleri
*Tiyatro Eserleri: Yazılan Bozulmaz, Köşebaşı, Bir Paza Günü, Satılık Ev, Koç Yiğit Köroğlu