Türkiye’de Tsunami ve büyük depremler!

Tsunami nedir? Türkiye’de tsunami olur mu?

Türkiye’de tsunami olur mu?

Tsunami yalnızca okyanusa kıyısı olan ülkelerde meydana gelen bir felaket olduğu düşüncesi ve bilgisi yanlıştır. Zira Tsunami, denize kıyısı olan herhangi bir bölgede özellikle de denizin içerisinde faylanma bulunan her bölgede gerçekleşebilecek bir doğal felakettir. Bunun en büyük sıkıntılarını tarih boyunca en çok çekenler de Japonlar olmuştur. Hatta öyle ki Tsunami kelimesi de Japonca’dan gelmektedir. Tsu kelimesi Liman ve ve nami kelimesi dalga anlamına gelmektedir ve bu iki kelimenin birleşimi kıyıya vuran dalga şeklinde Türkçe’ye çevrilmektedir.

Denize kıyısı olan ülkelerde tsunami olur mu?

Tsunami Türkiye gibi ülkelerde de meydana gelebilecek bir felakettir. Zira Türkiye 3 tarafı denizlerle çevrili olmasının yanı sıra bir Pasifik ateş çemberi olmasa da Ege Denizi’nde bulunan aktif faylara komşu aynı zamanda deprem üretebilecek fayları bulunan genç bir ana kara üzerinde bulunmaktadır. 17 ağustos 1999 depremi’nden önce de bilinen bu gerçek acı tecrübelerle anlaşılmış olsa da, bu gün hala yeteri kadar önemsenen bir konu maalesef değildir.

Türkiye’de meydana gelen tsunamiler

Türkiye’deki büyük depremler sonrası tsunami yaşandığı kayıtlara geçmiştir. Tarihte Türkiye topraklarını vurduğu bilinen 3 tsunami bulunmaktadır. Kandilli Rasathanesi’nin verdiği bilgiye göre, Türkiye’nin bulunduğu Anadolu’da son 3000 yılda kayda geçirilmiş en az 90 tane tsunami felaketi bulunmaktadır. Tsunamilerden en çok etkilenen bölgeler Marmara’da İstanbul ve İzmit, Ege Denizi’nde İzmir ve Akdeniz’de ise Fethiye ile İskenderun kıyıları olmuştur. Tarihsel bulgular da Türkiye’de meydana gelen bu tsunamilerin ciddi can ve mal kaybına neden olduğunu söylemektedir.

19 Ağustos Depremi sonrası meydana gelen tsunami

17 Ağustos 1999’da Kocaeli’de meydana gelen 7.4’lük deprem öncesi çekilen deniz suyunun depremin ardından 2,6 metrelik tsunami dalgaları halinde kıyılara çarptığı tespit edilmiştir. Yaklaşık 16.000 insanın ölümüne neden olan deprem, bazı bölgelerde su baskınlarına ve kara çökmelerine de neden olmuştur.

19 Temmuz 1894 İstanbul Depremi

19. yüzyılın son yıllarında 20. Yüzyılın son yıllarında olduğu gibi Anadolu’da özellikle Marmara bölgesi’nde büyük bir deprem meydana gelmiştir. 7.0 şiddetinde olduğu tahmin edilen İstanbul Depremi, ‘Büyük hareket-i arz’ olarak adlandırılmıştır. 1894 İstanbul depremi’nde şehrin geneli ciddi hasarlar almıştır. Elde edilen deprem ile ilgili tarihi bulgularda İstanbul ve çevresini yoğun bir biçimde etkileyen bu deprem İstanbul’da meydana gelmiş en uzun deprem olduğunu ortaya koymuştur.  Deprem meydana geldikten sonra deniz sularının 50 metre civarında çekildiği ve ardından kıyılara vurduğu kaydedilmiştir.

10 Eylül 1509 İstanbul Depremi

Türkiye’deki büyük depremler ve tsunamiler genel hatları ile İstanbul’da görülmüştür. Bugün de beklendiği gibi İstanbul depremleri oldukça şiddetli ve eskiye dayanan bir durumdur. 1509 yılında o dönem Osmanlı’nın başkenti olan İstanbul’da meydana gelen deprem ‘Küçük kıyamet’ olarak adlandırılmıştır. Meydana gelen depremin son 500 yıl içerisinde Marmara’da meydana gelen en şiddetli ve yıkıcı depremdir. Depremin etkisi Edirne’den Bolu’ya kadar hissedilmiştir. O dönemin kayıtları İstanbul’da bu depremle 5000 kişinin öldüğünü on binlerce insanın yaralandığı ve bir çok yapının da yerle bir olduğunu yazmaktadır. 7 şiddetinde meydana geldiği düşünülen depremde denizde tsunami meydana getirdiği ve dalgaların da yaklaşık  6 metre civarında olduğu kaydedilmiştir.

Bu tür bilgilere MERAKLILARIN TARİHİ bölümümüzde okumaya devam edin!