Roma İmparatoru Gladyatör Commodus kimdir?
Ünlü Gladyatör filmine konu olmuş olan Roma İmparatoru Commodus kimdir? Filmdeki hikaye gerçek mi? neden ve nasıl öldürüldü? Neden gladyatör oldu? Maximus Decimus Meridius hikayesi gerçek mi? gibi sorularınıza YORUM GÜNCEL’den yanıt bulabilirsiniz.
Roma İmparatoru Commodus kimdir?
Roma İmparatorluğu’nun tartışmalı imparatorlarından biri olan Commodus, 31 Ağustos 161 yılında İmparator Marcus Aurelius’un oğlu olarak dünyaya geldi. Tam adı Marcus Aurelius Commodus Antoninus’tur. İkiz kardeşinin 5 yıl sonra ölmesinin ardından tek erkek çocuk olarak Commodus, ünlü filozof ve aynı zamanda Roma İmparatoru olan Marcus Aurelius’un tahttaki tek varisi olarak rahat ve yüksek eğitimli bir hayat yaşadı.
Babası Marcus Aurelius ile savaşa gitmesi
175 yılında Roma İmparatorluğu’nun Germen yağmacılara karşı başlattığı Markoman Savaşı’nda babası Marcus Aurelius ile birlikte savaş karargahında yer aldı. Bu Commodus’un ilk savaş deneyimi idi. Germania bölgesinde savaşın çetin ve uzun sürmesi, zevk ve eğlenceye düşkün olan Commodus’u sıkmıştı. Savaş devam ederken, imparator olan babası Marcus Aurelius’un hastalanması sonrası İmparatorlukta çıkan ‘İmparator öldü’ söylentileri üzerine Mısır’da görevli olan Suriye Valisi Avidius Cassius İmparatorluğunu ilan etti. Ancak Marcus Aurelius’un hayatta olduğunu öğrenmesine rağmen ilanını geri çekmeyince Cassius üzerine sefer kararı alındı. Ancak sefer başlamadan Cassius, yanında bulunan bir lejyon tarafından öldürülünce isyan kendiliğinden bastırılmış oldu.
İmparatorluğunu ilan etmesi
Babası tarafından saygın bir ailenin kızı olan Bruttia Crispina ile 178 yılında evlendirildi. Marcus Aurelius, bu hamleyi kendisinden sonra imparator olacak oğlunu senato gözünde daha iyi göstermek için yapmıştı. Commodus, Senato tarafından fazla çocukca ve yetkinsiz bulunuyordu. 180 yılında babası Marcus Aurelius’un ölmesinin ardından Commodus imparator oldu. Senatoya hiç yakın davranmayan bir imparator profili çizdi. Germania’da uzun süredir devam eden savaşı anlaşma ile bitirerek Roma’ya döndü. Commodus 19 yaşında tahta geçmişti ve senato bu durumu ilk başlarda iyi kullandı. Ancak Commodus bunu fark edince senato ile mesafesini daha da açtı. Kölelikten azat edilmiş isimleri ülke yönetiminde önemli yerlere getirdi. Bu hamleler senato tarafından hoş karşılanmadı. Etrafındaki adamlar kız kardeşi tarafından Lucilla tarafından kumpasa dahil edildi ve tahtan indirilmesine teşebbüs edildi. Bu hamleden sonra herkese karşı güvensiz olan imparator, etrafında daha az insan bulundurmaya başladı.
Commodus neden Gladyatör olmaya karar verdi?
Commodus döneminde Roma kentinde önce veba salgını ardından tahıl ürünlerinde kıtlık yaşandı. Kıtlığın asıl sebebi ise kendisinin yetki verdiği Cleandros’un stokçuluk yaparak kahraman olma ihtirasıydı. Bunun ortaya çıkması üzerine Cleandros’u öldürttü. Cleandros’un öldürülmesi ile yönetimde oluşan boşluğu bu kez kölesi olan Marcia ve onun eşi Eclectus’a bıraktı. Roma’da çıkan büyük bir yangın kenti büyük ölçüde yaktı. Bu süreçten sonra kendini tamamen eğlenceye veren İmparator, Roma’da
yaşanan talihsiz olayların silinmesi için Kolezyum’da gladyatör dövüşleri tertip etti. Halk tarafından beceriksiz olarak görülen Commodus, üzerindeki bu algıyı yıkmak için gladyatör olarak dövüşeceğini ilan etti. Aslan postu giyerek kendisinin Herakles kadar güçlü olduğunu söyledi ve gladyatörlük eğitimi aldı. Gladyatör dövüşlerine çıkan Commodus rakiplerine kör kılıçlar, hatta tahta kılıçlar vererek arenada yendi. Halkın ilgisi arttıkça daha çok maça çıktı daha çok kazandı. Halk hileli kazandığını bilmeden imparatorun adını haykırıyordu. Ancak bu zaferlerle iyice Megaloman olan imparator, senatoyu karşısına aldı, tehdit etti. Roma kentinin adını değiştirerek Colonia Commodiana adını verdi. Takvimdeki tüm ayları kendi adı onuruna değiştirtti.
Commodus neden öldürüldü?
Attığı tüm bu adımlar, hem halkı hem senatoyu hem de etrafındaki kişileri bezdirdi. 193 yılının ilk gününü Roma’nın Colonia Commodiana adı ile yeniden kurulmasının yıldönümü olarak kutlamak istedi ve gelecek yıl için seçilen konsüllerin bu günde öldürülmesini planladı. Planını gözdeleri olan Marcia, Ecletus ve Laetus’a anlattı. Fakat onlar bu fikre karşı geldiler ve Commodus onların isimlerini de öldürülecekler listesine ekledi. Bunun bilgisini alan Marcia, harekete geçerek içkisine zehir karıştırdı. İmparator zehri içti ancak hemen kusunca zehrin etkisi azaldı. Bunun üzerine Narcissus adlı gladyatör ya da güreşçi olan bir genç tarafından banyoda boğularak öldürüldü. Ölümünün ardından Senato ve halk Commodus’un cesedinin bir kancaya takılarak Tiber Nehri’ne atılmasına karar verdiler. Fakat daha sonra Tiber’den çıkartıldı ve Hadrianus’un anıt mezarına taşındı. Yine de ismi bütün kamu binalarından ve kayıtlardan silindi.
Gladyatör filmindeki hikaye gerçek mi?
Commodus’un ölümü ünlü Hollywood filmi Gladyatör filminde geniş olarak işlenmiştir. Commodus’u ünlü oyuncu Joaquin Phoneix canlandırmıştır. Ancak filmde Russell Crowe’un oynadığı Maximus Decimus Meridius adlı gladyatör tarafından öldürülmesinin tarihi bir gerçekliği yoktur. Gladyatör olarak arenalara çıktığı doğrudur. Ancak ölümünün asıl nedeni megalomanca attığı adımların getirdiği son olmuştur.
Ayrıca imparatorun hikayesi Netflix’te yer alan Roman Empire adlı belgesel dizinin ilk sezonunda 6. bölüm işlenmiştir.