5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü Kutlu Olsun! Kadın Hakları Günü Nedir? Nasıl Ortaya Çıktı?
Dünya Kadın Hakları Günü ne zaman soruları arama motorlarında sıkça aranıyor. Peki Kadınlara Seçme ve Seçilme hakkı ne zaman verildi? Kim önayak oldu? Nasıl ortaya çıktı? Dahası ve fazlası için yorumguncel.com’da kalın.
Bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip etmeyi unutmayın.
Kadın Hakları Günü Nedir?
Bugün 5 Aralık Kadın Hakları Günü. . Bu özel günün mimarı ise Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk. Atatürk devrimlerinin en önemlilerinden biri olan Kadınlara Seçme ve Seçilme hakkı tanınmasının yıl dönümü bugün. 1934 yılında oy birliği ile kabul edilen bu yasa, o dönemde birçok Avrupa ülkesinde dahi kadınlara seçme seçilme hakkı tanınmamışken, Türkiye Cumhuriyeti bunu yapmıştı. Kadınların siyasi hayatta varlığını sağlayan bu devrim bundan tam 85 yıl önce kabul edilmişti.
Türkiye’nin İlk Kadın Muhtarı: Gül Esin!
3 Nisan 1930 yılında çıkarılan yasalarda, kadınların Belediye seçimlerine katılması, köylerde muhtar olma ya da ihtiyar meclisinde aday olma hakkı tanıyan yasa Belediye Kanunu’nda yer aldı. Bu sayede Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın köy muhtarı Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde (Karpuzlu ilçesi) yaklaşık 500 oy alarak Gül Esin oldu.
Anayasa Seçim Kanunu’nda Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı tanınması için ise 5 Aralık 1934 yılına kadar gerekli yasa değişikliği yapılamamıştı.
Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı Ne Zaman Verildi?
Cumhuriyetin kurulmasının ardından ilk kez Nezihe Muhiddin önderliğinde bir grup kadın 1923 yılında ilk kadın partisi Kadınlar Halk Fırkası’nı kurmak için çalışmaya başladı. 1909 Seçim Kanununa göre kadınların bu partiyi kurma girişiminin önü kesilmiş oldu. Sonuçta Kadınlar Halk Fırkası, Türk Kadınlar Birliği isimli bir dernek olarak hayatına devam etti.
1924 yılında Cumhuriyetin ilk anayasa hazırlanırken kadınların milletvekili olarak seçme ve seçilme hakkına sahip olması gündeme getirildi. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda bu hakların yalnızca erkeklere tanınması çoğunluk oy ile kabul edildi.
Yıl 1934’te geldiğinde Cumhuriyet yolunda atılan adımlar ilerledi. Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı tanınması yeniden gündeme geldi. Buna yönelik gerekli yasal değişiklik ise 1934 yılında dönemin başbakanı İsmet İnönü ve 191 milletvekilinin sunduğu Anayasa ve Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılması için yasa önerisi sunuldu. Öneri 5 Aralık 1934’te mecliste görüşüldü. Görüşmelerin ardından yapılan oylamada 317 üyeli Meclis’te 258 milletvekilinin oyuyla değişiklik önerisi kabul edildi.
Buna göre: Kadınlara 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verildi.
Yasanın çıkmasının ardından 7 Aralık 1934 yılında daha önce parti kurmak isteyip yasalar gereği engellenen daha sonra Türkiye Kadınlar Birliği Derneği olarak devam eden Dernek birliği İstanbul, Beyazıt Meydanı’nda büyük bir kutlama mitingi düzenledi. Ardından Beyazıt’tan Taksim’e kadar yürüyüş gerçekleştirdiler.
Buna benzer yazılarımız için Meraklıların Tarihi kategorimize göz atabilirsiniz.