Yüzyılın Casusu Çiçero | İlyas Bazna (Elyasa Bazna) Kimdir?
Çiçero kimdir soruları arama motorlarında sıkça aranıyor. Çiçero kimdir, İlyas Bazna, roma, terihte Çiçero, İlyas Bazna Atatürk ilişkisi, film, felsefe gibi aramalarınız için yorumguncel.com’da kalın.
Çiçero | İlyas Bazna Kimdir?
İlyas Bazna 28 Temmuz 1904 yılında Priştine’de dünyaya gelmiş, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanya’sı hesabına çalışmış Arnavut asıllı bir Türk casustur. 1918 yılında Sırplar’ın Priştine işgali sonrasında anne ve babası ile İstanbul’a göç ettiler. Askerlik hizmetini Çankaya Köşkü’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yaptı. Terhis olduktan sonra ticarete atıldı ancak başarılı olamadı. Babasının ölümünden sorumlu tuttuğu İngilizlerden nefret etmesi sonucunda zamanla bilgi taşıyan bir casusa dönüşmüştür. Çiçero ismi ise casusluk yaparken kullandığı bir kod adıdır. Daima bir operacı olmak isteyen Bazna, II. Dünya Savaşı sırasında Ankara’da bulunan birçok Büyükelçilikte uşaklık yapmıştır. Bazna bu sayede bulunduğu konum itibariyle casusluk yaomaya başlamıştır.
II. Dünya Savaşı sürerken Ankara’da önce Yugoslav Krallığı Büyükelçisinin ardından da Almanya Büyükelçisi müsteşarının uşaklığını yapmıştır. Ancak dönemin Almanya Büyükelçisi Müsteşarı Bazna’nın mektupları okuduğunu fark edince onu kovmuştur.
Casusluk Yılları
1942 yılında Britanya İmparatorluğu’nun Ankara Büyükelçisi olan Sir Hughe Knatcbull-Hugessen’in yanında çalışan İlyas Bazna büyükelçinin güvenini kazanmayı başarmıştır. Öyle ki büyükelçinin banyasunda sırtını ovarken ona aryalar okumuştur. 21 Ekim 1943’te dönemin en önemli ve gizli dosyalarının fotoğraflarını çekerek gizli belgelerin örneklerini Almanya Büyükelçiliğine teslim etmiş, büyük bir karmaşa yaşanmasına sebep olmuştur. Bu belge teslimi esnasında Almanya Büyükelçisine ateşelik yapan Ludwig Moyzisch’e 20 000bin sterlin teklif ederek belgeleri satmaya başlamıştır. Bu sayede kısa sürede gizli belgeleri satan bir Alman ajanı haline gelmiştir. Ajanlık yapmaya başladığı süre zarfında Alman istihbarat servisi ona Çiçero kod adını vermiştir. Casusluğu süresince yakalanmamasının sebebi ise Ankara’da bulunan İngiliz istihbarat görevlilerinin İlyas Bazna’nın İngilizce bilemeyecek kadar “eğitimsiz” olduğunu düşünmeleridir.
Bazna bu sayede uluslarası toplantılar, bombardıman planları ve dönemin en önemli olaylarından Normandiya Çıkartması hakkında birçok istihbarat ulaştırmayı başarmıştır.
Arnavut-Türk asıllı İlyas Bazna casusluk yaptığı süre boyunca Alman istihbarat servisinden Von Papen’in ona taktığı “Çiçero” kod adı olduğunu bilmiyordu. Bunu yıllar sonra Moyszich’in yargılanmasının ardından inzivaya çekildiği Tirol Alpleri’nde yazdığı anılarını okuması ile öğrenebildi.
Çiçero kod adlı İlyas Bazna 1970 yılında Münih’te 66 yaşında 1970 yılında yoksul bir gece bekçisi olarak vefat etti.
İlyas Bazna Çiçero hakkında çekilen filmler:
I was Çiçero (Ben Çiçero’ydum) ismiyle yayınladığı anılarını 1951 yılında Joseph L. Mankiewicz yönetmenliğinde 5 Finngers (Beş Parmak) adı altında sinemaya uyarlanmıştır. Bazna rolünü James Mason oynamıştır.
2019 yılında Çiçero ismi ile Serdar Akar yönetmenliğinde çekilen filmde de İlyas Bazna rolünü Erdal Beşikçioğlu oynamıştır.