Türkiye dostu Tarihçi Nicolae Jorga kimdir? Hayatı ve eserleri
Nicolae Jorga kimdir? hayatı, siyasi hayatı, eserleri, tarihi çalışmaları, Balkan Antantı, Türkiye ilişkileri ve öldürülmesi hakkında bilgileri yorumguncel.com’da bulabilirsiniz.
Nicolae Jorga kimdir?
Nicolae Jorga, aynı zamanda 1910 1940 yılları arasında Romanya’nın Akademi ve siyasi hayatında üniversite Rektörü Akademi başkanı Millet Meclisi Başkanı ve başbakan olarak en önde rol almış sıradışı bir şahsiyettir. Jorga, Romanya’nın gelmiş geçmiş en büyük tarihi sayıldığı gibi eserleri çeşitli dillerde Almanya Fransa İtalya ve ABD’li defalarca basılmış dünyaca tanınmış bir tarihçidir. 1908’de Almanya’da ünlü bir dünya tarihi serisinde Osmanlı tarihini yazılması düşünüldüğünde bu Jorga’dan istenmiştir. İnanılmaz bir enerji ve üretkenliğe sahip olan bu seçkin yazar 1300 kitap ve 10 binin üstünde makale yayınlamış birçok bilimsel ve siyasi dergi çıkarmıştır.
Hayatı
Jorga, 17 Haziran 1871’de Romanya’nın kuzeyinde Botoşani şehrinde doğdu. 19 yaşında Yaş Üniversitesi Edebiyat fakültesini parlak derece ile bitirdi sonra Fransa ve Almanya’da yüksek tahsiline devam etti. 1893’te Leipzig Üniversitesi’nde felsefe doktorası yaptı. Jorga Avrupa’da bulunduğu yıllarda arşivi kütüphanelerde ileriki eserler için hummalı bir faaliyet içerisinde binlerce belge topladı.
Siyasi Hayatı
Jorga, siyasete 1905’te yayınlamaya başladığı Samanatorul adlı haftalık dergi ile atıldı. 1920’de sınırdışı rumenlerin haklarını savunan Roman kültür birliği (ASTRA)’nın başkanı oldu. Milliyetçi ve liberal Halkçı bir politikacı olarak Roman halkının birliğini (Transilvanya ve Bessarabia’daki Rumenler) köylülerin durumunu iyileştirme, Toprak dağıtımı, yolunda eğitim ve yayın vasıtasıyla sonra nüfuslu aktif politikacı kişiliği ile Milli Demokratik Parti kurucusu 1910, Millet Meclisi Başkanı ve 1 Nisan 1931’de 1932 arasında başbakan oldu. Jorga 1910-1940 yılları arasında Rumen siyasetinde ön plana çıktı. O hayatı boyunca ‘Millet davasında Havari’ olarak tanınmıştır. Özellikle 1. Dünya Savaşı sonunda Paris Barış Konferansı’nda Romanya için canla başla çalışmış bu hizmeti karşılığında 1919 Büyük Millet Meclisi başkanlığına seçilmiştir. Bir kelimeyle Jorga bilim alanında olduğu gibi siyaset alanında da büyük işler başarmış bir devdir.
Nicolae Jorga ve Türkiye ilişkileri
Doktorasını 1893 Leipzig Üniversitesi’nde yapan Jorga, tarihi eserlerini inceleyenler onun 19,yüzyılda gelişen Alman Tarihçi mektebine bağlar. Jorga’nın Güneydoğu Avrupa Fikri Romanya akademileri ile uluslararası organizasyona vücut verdi. Türkiye bu kuruluşun Kurucu ve idareci kadrosunda rol almıştır.
Jorga’nın bilim alanındaki katkısı Bratianu tarafından şu sözlerle ifade edilimiştir. ‘Soruları ortaya koyan yırtıcı bir tarihçi olan Jorga’nın yazdığı her satır bir fikir tohumu taşır. Araştırılacak problemler ortaya atar ve okuyan da ilgi uyandırır. Bunlar olmadan hiçbir tarih eseri canlı bir bilim dalı olamaz. Ölü bir söz olarak kalır’
Nicolae Jorga’nın öldürülmesi
Jorga, 27 Kasım 1940’da kendisine karşıt olan Faşist Demir Muhafızlar tarafından öldürülmüştür. Eski bir öğrencisi olan ve 1930’da sürgünden dönerek tahta çıkan Kral II. Carol yönetimini destekledi. Jorga ülkemizde Osmanlı tarihi ile ilgili kaleme aldığı bir çok eser ile tanınmaktadır. Osmanlı tarihi ile ilgili en önemli eserleri ise Muhteşem Kanuni, Fatih Sultan Mehmet ve Osmanlı İmparatorluğu Tarihi’dir.
Jorga, Türkiye içine alan Balkan Antantı ve Balkan birliği için çalışanların ön safındadır. Türkiye büyük dostun 1940’da hunharca katlı üzerine milli matem ilan etmiştir.