Dünya tarihinin akışını değiştiren Salgın hastalıklar tarihi
Çin’de 2020 yılında ortaya çıkan Wuhan Koronavirüs salgının ardından insanlık tarihini adeta değiştiren hastalık salgınları merak edilmeye başlandı. Peki insanlığın başına bela olan en büyük salgınlar hangileri? Ne zaman yaşandı ve ne kadar insanın ölümüne neden oldu? İşte bu soruların cevapları listemizde! Salgın hastalıklar tarihi
Galen Salgını (MS 160- 185)
Roma İmparatorluğu’nun nüfusunun yüzde 30’unu kaybetmesine sebep olan Galen Salgını 2 İmparatorun ölümüne sebep olan tarihi bir salgındı. Mezaopotamya’da çıkan hastalık sebebiyle 5 milyon insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Jüstinyen Vebası (MS 541)
Bizans İmparatorluğunun o dönemde başkenti olan Kostantinapol (İstanbul) ‘da çıkan salgın, Mısır ve Asya’da 25 Milyon insanın ölümüne sebep oldu. Veba, o dönemde farelerden ortaya çıkan bir hastalıktı. 200 yıl boyunca can alan hastalık Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu başta olmak üzere bir çok insanın sonunu hazırladı. Farelerde bulunan bir virüsün böcekler yoluyla insana geçtiği düşünülen salgın, o dönemde Bizans tahtında bulunan İmparator Jüstinyen’den adını almıştır.
Kara Veba ( 1346- 1353)
Kara Veba, Ortaçağ’da Avrupa’nın kaderini değiştiren salgın olarak tarihte yerini almıştır. Avrupa’yı adeta kasıp kavuran hastalık gemiden bulunan farelerden bulaştığı tespit edilmiş ancak salgın başladıktan sonra önüne geçilememiştir. Avrupa’nın adeta çöküşünü hazırlayan hastalık bilinenin aksine Avrupa’da değil, Asya’da ortaya çıkmış bir hastalıktı. Avrupa nüfusunun yüzde 60 ila yüzde 30 nüfusunu yok ettiği düşünülen hastalık 200 milyon insanın sonunu getirdi.
Cocoliztli salgınları (1520-1576)
16. Yüzyılda ‘Yeni İspanya’ adı verilen bugünkü adıyla Meksika olan bölgede görülen birkaç farklı hastalığın aynı dönemde oluşmasıyla yaşanmış salgın felaketi ‘cocoliztli salgınları’ olarak anılıyor.
Bugün yapılan incelemeler sonucunda balıklarda bulunan salmonella bakterisi kaynaklı olduğu düşünülen salgınların 1520 – 1576 yılları arasında toplamda 15 milyona yakın insanı öldürdüğü, Maya uygarlığı için sonun başlangıcı olduğu ve yıllar içerisinde günümüz Venezuela’sından Kanada’ya kadar yayıldığı sanılıyor.
Kolera Salgını (1910)
Dünya’yı 19. Yüzyılın sonu ve 20. Yüzyılın başında büyük bir tehlike olan Kolera hastalığı, ilk olarak Hindistan’da ortaya çıktı. Ganj nehrinde yer alan dışkı yoğunluğunun yarattığı hastalık Hindistan’dan Afganistan’a oradan Rusya’ya yayıldı. Ardından Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Amerika’ya da yayılan hastalık, yaklaşık 1 Milyon insanın ölümüne neden oldu. Hastalık bulaştığı 5 kişiden birinde yaşanan tehlikeli derece ishal ile ölüme sebep oluyordu. Dünya’da temizlik sektörünün büyümesi ve gelişmesini sağlayan önemli bir salgın olarak bilinmektedir.
Tifüs Salgını ( 1914-1918)
1914 – 1918 yılları arasında Tifüs bakterisini taşıyan bitlerin neden olduğu salgın savaşın beraberinde getirdiği bir olguydu. Avrupa ve Asya’da 25 milyon kişi hastalandı ve özellikle Sovyetler Birliği ülkelerinde 3 milyona yakın insan hayatını kaybetti. Batılı ülkeler salgına neyin neden olduğunu daha hızlı anladı ve bitlerden kurtulmak üzere önlemler alındı. Doğu ülkeleri ise daha geç önlem aldı ve bu nedenle dünyanın bu kısmında çok daha fazla sayıda insan hayatını kaybetti.
Asya Gribi salgını (1957)
Çin’de başlayan Influenza-A virüsünün ördeklerde mutasyona uğrayarak insana geçen bir hastalık olduğu düşünülüyor. Asya Gribi olarak adlandırılan hastalık 4 milyona yakın insanın canına mal oldu. Aynı bulunan bir aşı ile salgının önüne geçildi. Bir yıl içerisinde 40 milyon kişi aşılandı.
HIV (AIDS) virüsü (1960-1980)
20. yüzyılın ortalarında maymunlardan insana geçtiği anlaşılan HIV virüsünün saptanabilen ilk örneği 1959’da Kongo’da görüldü. Ne var ki, teşhisi ve adı ancak 1980’lerde konuldu. Son 30 yılda 36 milyon insanın hayatına mal olan virüsü kesin tedavi edebilecek bir çözüm hala bulunmuyor. Sadece önlem almak ve hastalığa yakalandıktan sonra ömür boyu ilaç tedavisi kullanmak gerekiyor. Ünlü Rock yıldızı Fredy Mercury de bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmişti.
Ebola, SARS, Kuş Gribi, Domuz Gribi, Koronavirüs
Son yıllarda Çin’de SARS, Afrika’da Ebola, Kuş Gribi ve Domuz Gribi gibi hastalıklar salgın olarak ortaya çıkmış ancak çok geçmeden aşıları bulunarak çok sayıda insanın ölmesine engel olunabilmiştir. 2020 yılında ortaya çıkan Koronavirüs ise ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 300 kişinin ölümüne neden oldu.
Salgın hastalıklar tarihi listemizi okuduğunuz için teşekkürler!